Czerwony kubrak, biała broda, ciepły uśmiech, sanie z reniferami i wór prezentów. Nie wyobrażamy sobie okresu Świąt bez Mikołaja. Co roku w grudniu spotkamy go w centrach handlowych, w reklamach, na plakatach. Jednakże, czy wiesz kim tak naprawdę był św. Mikołaj? Albo kto wykreował jego wizerunek (i że było to stosunkowo niedawno)? Poznaj fascynującą historię autentycznej postaci jaką był Mikołaj i dowiedz się o niesamowitym chwycie marketingowym, który zmienił Święta na zawsze!
Prawdziwa historia Świętego Mikołaja
Choć dzisiaj św. Mikołaj kojarzy nam się raczej z grubym dziadkiem w czerwonym stroju, to nie zawsze tak było. Św. Mikołaj był biskupem Miry (leżącej na terenie współczesnej Turcji). Wsławił się swoją dobrocią, hojnością i pomocą potrzebującym. Urodził się około 270 roku w Paterze i od dzieciństwa był pobożny. Związane jest z nim wiele legend i opowieści o tym, jak niósł pomoc najbardziej potrzebującym i o jego dobrym sercu. Jedną z najbardziej znanych legend jest historia trzech córek sąsiada Mikołaja. Sąsiad wyśmiewał pobożność Mikołaja, był chciwy i szyderczy. Bóg ukarał go i stracił on cały majątek. Chwytając się ostatniej deski ratunku przed skrajną biedą, chciał sprzedać swoje trzy córki do domu publicznego. Mikołaj na to nie pozwolił – wrzucił mu przez okno trzy sakiewki pełne złota, by dziewczęta nie musiały się zhańbić. Dzięki tym pieniądzom mogły wziąć śluby i wieść dobre życie. Gdy sąsiad dowiedział się skąd pochodzą otrzymane pieniądze diametralnie zmienił swoje podejście do życia – stał się pobożny i dobry. To tylko jedna z wielu historii opisujących bezinteresowność i dobre serce św. Mikołaja, która przyczyniła się do jego beatyfikacji.
Wizerunek Mikołaja – skąd pochodzi?
Każdy na pewno wie jak wygląda Mikołaj – ma długą, białą brodę, czerwony kubrak, buty i pasek oraz wór prezentów. Jednakże, czy wiesz skąd wzięło się to wyobrażenie jego postaci? Korzeniami sięga XIX wieku, kiedy to Clement Clarke Moore w wierszu “Noc wigilijna” opisał Mikołaja, który podróżuje zaprzężonymi w renifery saniami. Niedługo później na łamach “Harper’s Weekly” ukazała się karykatura autorstwa Thomasa Nasta, która przedstawia Mikołaja jako dobrotliwego staruszka o białej brodzie, który rozdaje prezenty amerykańskim żołnierzom. Jednakże, to dopiero pełne skomercjalizowanie postaci Świętego Mikołaja przez Coca-Colę sprawiło, że właściwie każdy na świecie, gdy myśli o Bożym Narodzeniu, widzi staruszka w czerwonym stroju. Pierwsza świąteczna reklama Coca-Coli przedstawiająca Świętego Mikołaja pochodzi już z 1930 roku. Postać narysowana była przez artystę Freda Mizena, jednakże nie przyjęła się na długo, bo już rok później Haddon Sundblom stworzył słynny wizerunek Mikołaja, który towarzyszy firmie do dziś (i o którym pewnie większość z nas myśli, gdy słyszy “Święty Mikołaj”). Postać, która kojarzy się nam z rodzinnym ciepłem, dobrem i świątecznym czasem pełnym miłości tak naprawdę wywodzi się z… marketingowego chwytu. Fakt, że wielu z nas nawet nie wie, że Mikołaj był postacią historyczną i nijak nie przypominał tego z reklam, tylko ukazuje, jak genialni byli specjaliści od marketingu Coca-Coli.
Kiedy Mikołaj przynosi prezenty?
To, kto przynosi prezenty na Wigilię Bożego Narodzenia zależy od rejonu zamieszkania. Święty Mikołaj przynosi je jedynie na Mazowszu! W Wielkopolsce czy na Kaszubach podarki przynosi Gwiazdor, a w Małopolsce Aniołek. Także jedną z dat, kiedy Mikołaj przynosi prezenty w Polsce jest 24 grudnia, ale tylko na Mazowszu. Inaczej sprawa wygląda 6 grudnia – wtedy św. Mikołaj ma pełno roboty. Musi przejechać całą Polskę, by zostawić grzecznym dzieciom prezenty w butach, czy pod poduszką. Obchodzimy wtedy Mikołajki, czcząc pamięć św. Mikołaja z Miry, w rocznicę jego śmierci. Jednakże skąd w ogólnoświatowej świadomości przesąd, że Mikołaj rozdaje prezenty bożonarodzeniowe? Najprawdopodobniej wynika to z reformy kalendarza z 1582 roku. Gdy kalendarz gregoriański zastąpił juliański nastąpiła duża niezgodność i data Mikołajek wg starego kalendarza pokrywała się z datą Bożego Narodzenia w kalendarzu gregoriańskim. Stąd całe zamieszanie!
Nieważne, czy Gwiazdor, Aniołek, czy św. Mikołaj tradycyjnie przynoszą Prezenty na Święta Bożego Narodzenia. Ważne, aby był to czas pełen miłości i ciepła rodzinnego oraz wspólnie spędzonego czasu.